Wet collectieve warmte in Nederland: Wat betekent het voor gemeenten en warmteleveranciers?

Wat is de wet collectieve warmte (WCW)?

De WCW introduceert een aantal belangrijke hervormingen die de toekomst van de collectieve warmtevoorziening vormgeven. Dit zijn de belangrijkste punten:

1. Marktordening:

• Gemeenten krijgen de leiding over de ontwikkeling van warmtesystemen. Zij bepalen waar en wanneer warmtenetten worden aangelegd.
• Warmtebedrijven zijn verantwoordelijk voor het leveren, transporteren en onderhouden van de warmtenetten. Zij moeten een publiek belang hebben of samenwerken in een warmtegemeenschap.
• Kleine collectieve systemen en warmtetransportbeheerders krijgen uitzonderingen.

2. Tariefregulering:

• De WCW zorgt voor een nieuwe manier om warmtetarieven vast te stellen. In plaats van de prijs van gas als uitgangspunt te nemen, worden de prijzen gebaseerd op de werkelijke kosten.
• Er komt een overgangsperiode om de prijzen geleidelijk aan te passen, zodat ze eerlijker en transparanter worden.

3. Verduurzaming:

• Er komen eisen voor de uitstoot van broeikasgassen om warmtesystemen duurzamer te maken.
• In sommige gevallen is een tijdelijke ontheffing mogelijk, maar alleen als kan worden aangetoond dat er voldoende inspanningen zijn gedaan om te verduurzamen.
• Warmtebedrijven moeten restwarmte benutten waar mogelijk en deel uitmaken van het leveringsplan.
• Consumenten krijgen duidelijke informatie over de duurzaamheid van hun warmtelevering.

4. Leveringszekerheid:

• Er komen strengere regels om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot betrouwbare en duurzame warmte.
• Het warmtebedrijf blijft verantwoordelijk voor de levering en de bescherming van de consument.

‍

Wat betekent de wet collectieve warmte (wcw) voor gemeenten?

Voor gemeenten is de wet collectieve warmte een belangrijke stap in de uitvoering van de energietransitie. Gemeenten bepalen waar en wanneer een warmtenet wordt aangelegd en kiezen welke warmteleverancier dit mag doen.

‍

Belangrijkste verantwoordelijkheden voor gemeenten volgens de WCW:

1. Warmteprogramma en vaststelling warmtekavel: Gemeenten stellen een warmteprogramma op, waarin zij bepalen waar en wanneer warmtenetten worden aangelegd. Hierbij wordt rekening gehouden met de duurzaamheidsdoelstellingen en de wensen van bewoners en eigenaren van gebouwen.

2. Aanwijzing van een warmtebedrijf: Gemeenten wijzen een warmtebedrijf aan dat verantwoordelijk wordt voor de levering van warmte binnen een specifieke warmtekavel. Dit bedrijf moet een publiek meerderheidsbelang hebben of een warmtegemeenschap zijn.

3. Uitgewerkt kavelplan en vergunningverlening: Het warmtebedrijf ontwikkelt een kavelplan dat door de gemeente goedgekeurd moet worden. Dit plan bevat details over de aanleg en exploitatie van het warmtenet.

4. Wijzigingen en uitvoeringsplannen: Het omgevingsplan kan worden aangepast en er worden uitvoeringsplannen opgesteld om de aanleg en exploitatie van warmtenetten te faciliteren.

‍

Wat is de impact voor warmteleveranciers?

De WCW heeft een aanzienlijke impact op warmteleveranciers, zowel voor grote (>1500 aansluitingen) als kleine (<1500 aansluitingen) spelers in de markt. Warmteleveranciers krijgen integrale verantwoordelijkheid voor de levering, het transport en de exploitatie van de warmtesystemen binnen hun warmtekavel.

‍

Warmteleveranciers met >1500 aansluitingen:

‍Voor leveranciers met meer dan 1500 aansluitingen zijn de regels gericht op het waarborgen van betrouwbaarheid, duurzaamheid en betaalbaarheid.

• Vergunningsplicht: Leveranciers moeten een vergunning verkrijgen van de gemeente. Deze vergunning verplicht hen om te voldoen aan specifieke kwaliteitseisen en duurzaamheidsdoelstellingen.

• Tariefregulering en NMDA: De WCW introduceert een alternatief voor de gasreferentie (NMDA - Niet Meer Dan Anders) waarbij de prijzen meer op kostengebaseerde tarieven zijn afgestemd. Dit zorgt voor transparantie en voorkomt dat consumenten te veel betalen.

• Duurzaamheidsverplichtingen: Grote warmteleveranciers moeten aantonen dat hun warmtebronnen voldoen aan duurzaamheidsnormen en zo bijdragen aan de landelijke klimaatdoelstellingen.

‍

Warmteleveranciers met <1500 aansluitingen:

‍Voor kleinere warmteleveranciers gelden versoepelde regels om de ontwikkeling van innovatieve en lokale initiatieven te bevorderen.

• Vergunningsverlening en stimulering innovatie: De vergunningseisen zijn minder streng voor kleinere leveranciers, wat hen in staat stelt om makkelijker aan de slag te gaan en te experimenteren met nieuwe technologieën en warmtebronnen.

• Lokale betrokkenheid: Deze kleinere leveranciers worden vaak gestimuleerd om samen te werken met lokale gemeenschappen om gebruik te maken van beschikbare restwarmte of hernieuwbare bronnen.

‍

Conclusie

De wet collectieve warmte is een cruciale stap richting een duurzamer en minder afhankelijk warmtesysteem in Nederland. Gemeenten krijgen de regie over de ontwikkeling van warmtenetten, wat vraagt om een nauwe samenwerking met diverse stakeholders. Warmteleveranciers, zowel groot als klein, moeten zich aanpassen aan strengere regelgeving en duurzaamheidsdoelstellingen. De differentiatie in regels voor kleine en grote spelers zorgt ervoor dat zowel grootschalige als kleinschalige projecten tot bloei kunnen komen.

Met de WCW zet Nederland een belangrijke stap in de energietransitie, waarbij zowel gemeenten als warmteleveranciers een cruciale rol spelen in de verduurzaming van de warmtevoorziening. De samenwerking tussen lokale overheden, warmteleveranciers en bewoners zal essentieel zijn om de doelstellingen van de WCW succesvol te bereiken.

‍